Gần đây, tòa nhà A&B ở trung tâm Sài Gòn đã khai trương Nhà hàng Trung Hoa San Fou Lounge (Tam Quý lầu) và Nhà hàng Nhật Bản Sorae (Phía trên bầu trời); mỗi nhà hàng lại mang một cá tính riêng mà trong đó thiết kế ánh sáng góp phần quan trọng trong việc tạo dựng không khí phù hợp với hai phong cách văn hóa ẩm thực khác nhau.
Khách hàng đến một nhà hàng không chỉ để ăn ngon, mà còn đến để mua lấy “không khí” và sự trải nghiệm. Khi thiết kế một nhà hàng, các nhà thiết kế không chỉ quan tâm đến yếu tố “đẹp”, mà còn phải có hiểu biết về văn hóa ẩm thực. Cụm từ “văn hóa ẩm thực” đã phần nào định nghĩa chuyện ăn uống không chỉ nhằm mục đích làm đầy bụng mà còn lồng trong đó yếu tố về địa lý, văn hóa, dân tộc, khí hậu của từng quốc gia…, tất cả tạo nên sự đa dạng trong nghệ thuật ẩm thực.
Thiết kế ánh sáng Nhà hàng Sorae là ví dụ của sự kết hợp ánh sáng với “văn hóa ẩm thực” trong thiết kếSan Fou Lounge được thiết kế với màu sắc và chất liệu theo xu hướng đương đại kết hợp truyền thống. Thực khách ngồi ăn trong một không gian được chiếu sáng chan hòa mang không khí của một khu vườn mùa hè đầy màu sắc của những lồng đèn đỏ và cây xanh, tạo cảm hứng cho những câu chuyện thú vị
Ẩm thực Trung Hoa thường cầu kỳ về chế biến. Món ăn được trình bày nhiều màu sắc rất bắt mắt. Tuy nhiên cách ăn của người Hoa lại ít cầu kỳ. Người Hoa thường ngồi ăn chung trên một bàn vuông hoặc tròn, với món ăn được bày chính giữa và mọi người cùng ăn chung. Khi ăn ở bàn đông người, người Hoa thường dùng bàn tròn có mâm xoay để mọi người cùng chia sẻ thức ăn dễ dàng hơn.
Ánh sáng chú ý tỉa tót những chi tiết đăng đối kiểu Trung HoaVới chủ đích tạo những bóng đổ sinh động, tôn lên vẻ đẹp của các vật trang trí, ánh sáng ở bàn ăn riêng đem đến sự thân mật nhưng không quá trang trọng và vẫn tạo không khí nhiều màu sắc của ẩm thực Trung HoaVới chủ đích tạo những bóng đổ sinh động, tôn lên vẻ đẹp của các vật trang trí, ánh sáng ở bàn ăn riêng đem đến sự thân mật nhưng không quá trang trọng và vẫn tạo không khí nhiều màu sắc của ẩm thực Trung Hoa
Nhà hàng San Fou Lounge được thiết kế mang xu hướng đương đại với màu sắc và chất liệu của một ngôi nhà truyền thống Quảng Đông đồng thời nhấn mạnh tính “giao lưu” nhiều hơn. Các bàn thường bố trí cho nhiều người, không khí thoáng đãng, phù hợp cho các câu chuyện đông người, nói cười rôm rả, ít tính trang trọng. Chiếu sáng Nhà hàng San Fou Lounge chú ý tôn lên sự rực rỡ của màu sắc của thịt đỏ, của rau tươi. Chiếu sáng còn góp phần kiến tạo không khí giao lưu trong bữa ăn, chú ý chiếu sáng các khuôn mặt người tham gia tươi tắn, làm cảm hứng cho những câu chuyện trao đổi rôm rả, thú vị.
San Fou Lounge là nhà hàng Quảng Đông đầu tiên tại Việt Nam có thiết kế bếp mở, do vậy ánh sáng khu bếp được chiếu sáng rực rỡ, cho phép thực khách có thể nhìn thấy được quá trình chế biến những món ăn hấp dẫnÁnh sáng chan hòa của một khu vườn Trung Hoa vào buổi sáng mùa hè, ấm áp và thư thái với món “dim sum” cùng một tách trà nóng truyền thốngThực khách đi thang máy đến Nhà hàng Sorae ở tầng 24 được chào đón bằng một không gian kiểu Nhật với những vật trang trí cách điệu, đặc trưng ẩm thực xứ Hoa anh đào. Chiếu sáng tập trung vào tường trang trí, không tạo nhiều bóng đổ xuống sàn, tạo sự tương phản sáng – tối mạnh và hướng tầm mắt thực khách đến lối vào nhà hàng
Trong khi đó, giống như tên gọi của mình, Nhà hàng Nhật Bản Sorae – tọa lạc trên tầng 24 và 25 của tòa nhà A&B giữa trung tâm Sài Gòn – là một trong những địa chỉ ẩm thực có tầm nhìn ngoạn mục nhất toàn cảnh thành phố Hồ Chí Minh tuyệt đẹp. Thiết kế ánh sáng của Nhà hàng Sorae thể hiện triết lý của ẩm thực Nhật Bản, tôn trọng sự thanh tao, nhẹ nhàng, xem trọng sự trình bày. Ánh sáng chiếu tập trung vào bàn ăn, phô diễn sự khéo léo của người nấu và cách bày biện tinh tế với chỉ vài miếng ở một góc chén dĩa. Khác với Nhà hàng San Fou Lounge được chiếu sáng tươi vui, chiếu sáng trong Nhà hàng Sorae trầm hơn, ít tôn màu sắc vật liệu mà nhấn mạnh sự tương phản sáng tối, coi trọng sự trang trọng, với nhiều không gian riêng tư hơn. Dù bàn lớn hay nhỏ, ánh sáng chỉ tập trung khu vực bàn mà không chiếu sáng người ăn.
Các chi tiết ở ban công tầng lửng, các hàng cột đứng, trần dưới được chú ý chiếu sáng hắt lên, tạo cảm giác “lơ lửng” cho thực khách như đang “ăn trên trời”. Chiếu sáng làm ửng các mảng chi tiết nhẹ nhàng, tránh bóng đổ; sử dụng màu ấm áp, tạo không khí sang trọng và hòa quyện với ánh sáng bầu trời xanh nhẹ vào buổi chiều sắp tắt nắngNhững quầy mở tại các không gian thông tầng cho phép thực khách quan sát và thưởng thức cách chế biến mang tính trình diễn của ẩm thực Nhật. Kệ rượu sake được chiếu sáng không nhấn các chi tiết trưng bày mà ửng toàn bộ vách phía sau, tạo hiệu ứng ánh sáng đồng nhất giúp tăng cường hiệu ứng “lơ lửng” của Nhà hàng SoraeToàn bộ đèn chiếu sáng được nối về một hệ điều khiển trung tâm, cho phép lập trình nhiều cách: Khi ăn trưa, chỉ các đèn chiếu sáng chi tiết được bật, ánh sáng trong nhà hàng chủ yếu là ánh sáng tự nhiên; khi thành phố lên đèn, ánh sáng được điều chỉnh nhẹ, tăng cường thêm ánh sáng môi trường một cách cân bằng để khách có thể ngắm sự sôi động của thành phố về đêm từ trên cao nhưng vẫn tạo sự lung linh và hấp dẫn của không gian nội thấtĐèn chiếu sáng kệ rượu được tích hợp từ hai khung biên, không chú trọng chiếu sáng các chai rượu, mà chỉ để vừa ửng tấm kính kệ với biên kính được mài mờ để che nguồn sáng. Tường gỗ được trang trí những bát gỗ sơn đen cách điệu có ánh sáng vàng ấm được lập trình như thể những ngọn nến thật bập bùng bên trongÁnh sáng phòng ăn tập trung cách bày biện bàn ăn, tạo không khí sáng tối tương phản, mang tính riêng tư và thưởng thức nhiều hơn
Các vật bày biện trang trí kiểu Nhật được chiếu sáng từ dưới vừa mang tính trưng bày tinh tế nhưng không nhấn nhá chi tiết và không tạo bóng đổ rối làm mất đi tính giản đơn của một không gian Nhật
Qua cách chiếu sáng của hai nhà hàng nêu trên, có thể nói “ăn bằng mắt” cũng rất quan trọng. Ánh sáng trong nhà hàng không phải chỉ nhằm tôn lên vẻ đẹp của nội thất, mà còn phải kiến tạo được một “không khí ẩm thực” phù hợp với từng nền văn hóa vậy.
Bài TS-KTS Trần Văn Thành, Ảnh Nam Bùi, Đinh An Ninh, Phạm Tuấn Ngọc
Nhà hàng San Fou Lounge Tầng trệt tòa nhà A&B Tower 76A Lê Lai, Q.1, TP.HCM)
Nhà hàng Sorae Tầng 24-25, tòa nhà A&B Tower Thiết kế nội thất: Công ty LW Design, Dubai Thiết kế chiếu sáng: Công ty ASA Studios, TP.HCM