Q Tôi nghe nói nhà xưa có phân ngôi chủ khách rõ ràng ở nơi tiếp khách, còn nhà thời nay thì thoải mái hơn, không biết điều này có liên quan đến phong thủy không? Tôi biết được tuổi của mình hợp với hướng nào đó thì khi bố trí chỗ ngồi có nên chọn một vị trí cố định phù hợp với tuổi? Xin cảm ơn quý báo.
(Võ Văn Chín, quận Tân Phú, TP.HCM)
A Đúng là không gian nhà xưa có phân vị chủ khách nơi bộ bàn ghế trang trọng đặt ở gian giữa, thậm chí có những chiếc ghế của ông, của cha trong nhà con cháu không bao giờ dám ngồi vào. Quan niệm về xếp đặt ở phòng khách hiện nay thoáng hơn, trong đó một số nội thất bài trí rất đơn giản, chỉ cần có bộ bàn với ghế ngồi là được. Nhưng những ai quan tâm đến nội thất hoàn chỉnh đều ít nhiều sắp xếp vị trí tiếp khách sao cho đàng hoàng. Đặc trưng văn hóa Đông phương vốn coi trọng tính bình ổn và ngôi thứ, phòng khách hợp phong thủy là bố trí sao cho khách ở vị trí trang trọng nhưng không đi sâu vào các hoạt động nội bộ. Phòng khách hiện nay chủ yếu được sắp xếp dựa trên nhu cầu thực tế và tính chất phong thủy của từng nhà, thiên về hành Kim (trang thiết bị nhiều hơn) và ít có yếu tố Hỏa theo kiểu tiếp khách trong gian thờ như nhà xưa.
Có thể phân tích khách đến nhà mình chủ yếu thuộc đối tượng nào, ví dụ khách làm ăn, bậc trưởng lão cao niên, khách của con cái nhiều hơn hay khách cha mẹ nhiều hơn… để chọn cách bài trí tương ứng. Nếu có điều kiện, nên phân ra chỗ tiếp khách sơ (dùng tiếp khách nhanh, tạm thời) và phòng tiếp khách thân để chủ và khách có thể ngồi lâu hơn, trang trọng và thân tình hơn. Từ vị trí nơi bộ bàn ghế tiếp khách quyết định vị trí ngồi của khách và chủ.
Hướng ngồi gia chủ phải đảm bảo Tọa Hướng theo phong thủy, như phần lưng dựa ổn định, tránh ngồi ngay trục đi lại, đồng thời bao quát và điều tiết các sinh hoạt trong gia đình. Từ đó suy ra tầm nhìn gia chủ rộng hơn, quán xuyến tốt hơn chỗ ngồi của khách, nhưng tầm nhìn của khách lại cần được hướng vào các vị trí đẹp và trang trọng của nhà. Ví dụ như chủ có thể thấy toàn bộ các cửa ra vào, các thiết bị và vật dụng. Còn khách thì cần xác định điểm nhìn có thể là trông vào bức tranh đẹp, trông ra khung cửa có cây xanh, hay quan sát được tường trang trí… và luôn tránh để khách nhìn trực diện vào bếp hay phòng vệ sinh.
Việc định vị chỗ cho khách – chủ sẽ kéo theo các cấu trúc cứng và mềm tương ứng. Ví dụ như một mảng trần cân đối có đèn chùm ở giữa là cấu trúc đảm bảo tính tập trung cao, trang trọng và ánh sáng không bị lộn xộn ở phòng khách. Dĩ nhiên vẫn có thể tạo những kiểu đóng trần khác như lệch một bên, uốn lượn… miễn sao phù hợp với tính chất không gian và cách bố trí bộ salon bên dưới. Bình hoa tươi, đèn trang trí và rèm cửa cũng là những vật dụng tốt để trang trí, kích hoạt sinh khí nhằm giúp cho cuộc trò chuyện khách – chủ trở nên gần gũi, thú vị và hòa hợp với nhau hơn.