Từ thủ đô Lisbon của Bồ Đào Nha, chiếc Airbus A330 chở chúng tôi đến quần đảo Azores đáp xuống đảo São Miguel vào lúc chiều tối. Lúc này, Ponta Delgada, thủ phủ của São Miguel cũng như của cả quần đảo đã lên đèn. Thành phố cảng đặc trưng cho phong cách kiến trúc Bồ Đào Nha chiếm cảm tình của du khách kể từ cái nhìn đầu tiên. Ponta Delgada rất êm đềm, cổ kính với phố xưa, nhà thờ, quán xá…, có thể nói là khá tương phản với thiên nhiên hoang sơ dữ dội của cả quần đảo.
Hấp dẫn như núi lửa giữa biển khơi
Azores, vùng tự trị của Bồ Đào Nha nằm cách bờ biển nước này khoảng 1.400km. Hơn hai năm trở lại đây khi các hãng hàng không giá rẻ đổ bộ lên quần đảo, Azores trở thành điểm đến mới hấp dẫn dân châu Âu do có khí hậu dễ chịu và phong cảnh tuyệt vời. Azores có chín đảo, tất cả đều được đưa vào khai thác du lịch nhờ hệ sinh thái trên mỗi đảo đều đặc sắc. Đi theo một chương trình tour thông thường, hành trình của đoàn chúng tôi bắt đầu từ São Miguel – đảo lớn nhất và đông dân nhất.
Buổi sáng đầu tiên ở São Miguel, các thành viên đều thích thú khi xe đi qua những khoảng đồi cao thấp mượt mà soi bóng mặt hồ tĩnh lặng, đi qua nhiều rặng núi lửa mà giờ đa phần đã ngưng hoạt động. Điểm xuyết giữa cánh đồng trà, cánh đồng thuốc lá tươi mát là các thị trấn có quảng trường và các con đường nhỏ lát đá đen trắng tương phản. Các thánh đường của đảo này nổi tiếng tinh xảo và lộng lẫy. Tọa lạc bên cạnh một hồ nước đẹp, giáo xứ Furnas nằm dưới chân ngọn núi lửa còn cháy âm ỉ. Du khách hành hương xong liền đến ngắm các lỗ phun khí và vũng lầy sủi bong bóng phập phồng cho thỏa trí tò mò. Đến nay, dân đảo vẫn sử dụng nguồn nhiệt này để nấu món cozido truyền thống. Cozido gồm thịt và củ đặt trong nồi rồi đem vùi dưới lòng đất cả nửa ngày trời. Không cần nhiều gia vị, món hầm vẫn rất thơm ngon nhờ giữ được tất cả dưỡng chất.
Từ bờ biển của đảo São Miguel, đoàn lên thuyền đi chừng 500m để đến Vila Franca do Campo, tiểu đảo được hình thành từ miệng của một ngọn núi lửa từng nằm dưới nước. Campo được giới yêu thích lặn biển trên cả thế giới biết đến bởi khung cảnh kỳ lạ bên dưới mặt nước. Khung cảnh bên trên mặt nước cũng có thể “hớp hồn” bất cứ ai. Các vách đá quanh miệng núi lửa được phủ một lớp thảm hoa cỏ rực rỡ, bên trong miệng núi là một hồ nước trong veo có hình tròn gần như hoàn hảo. Miệng núi lửa được nối với đại dương bằng một con kênh hẹp. Con kênh cho phép lưu thông nước giữa biển khơi và vùng đầm phá, đồng thời ngăn chặn những con sóng xâm nhập vào miệng núi lửa hình tròn tuyệt đẹp. Cũng nhờ có con kênh mà hệ động vật biển trên đảo đặc biệt phong phú với nhiều loài chim, động vật giáp xác, cá và các loại tảo hiếm thấy.
Campo được sử dụng cho nhiều mục đích. Đầu tiên, hòn đảo được dùng như là một trạm canh phòng cho tàu săn cá voi, cũng như là một pháo đài quân sự, thậm chí người ta còn trồng cả một vườn nho trên đảo. Đến năm 1983, đảo chính thức trở thành khu bảo tồn thiên nhiên để bảo vệ môi trường sống cho nhiều loài. Nếu đoàn chúng tôi chỉ cưỡi ngựa xem hoa quanh đảo thì các nhóm du khách khác – hôm đó đều đến Campo với mục đích nhìn cho được cá heo và cá nhà táng, vốn được coi là “đặc sản” quanh đảo. Nhìn vẻ mặt hân hoan của mấy du khách nhí người Pháp sau màn đùa giỡn với cá heo mới thấy đa số trẻ con phương Tây yêu mến động vật đến thế nào.
Nơi vườn nho cũng là kỳ quan
Azores không chỉ hấp dẫn du khách mê biển. Quần đảo núi lửa hiện giờ đang phát triển mạnh các chương trình trekking leo núi. Ở độ cao 2.000m, núi Pico trên hòn đảo cùng tên nổi tiếng vì cao nhất Bồ Đào Nha. Hấp dẫn hơn, để chinh phục đỉnh cao này, có đến 60 cung đường mòn đan xen nhau. Trong điều kiện thời tiết bình thường, du khách chỉ mất ba giờ là lên đỉnh Pico để chiêm ngưỡng vẻ đẹp huy hoàng buổi bình minh hay thời khắc hoàng hôn tráng lệ. Thiếu sự chuẩn bị trước, chúng tôi không leo được đến đỉnh mà chỉ đi ngựa quanh lưng chừng núi. Vốn chưa biết nhiều về nền nông nghiệp Bồ Đào Nha nên ai nấy đều ngạc nhiên trước khu trồng nho dưới chân Pico được UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới. Vườn nho gì mà rộng cả ngàn hécta, từ trên sườn núi nhìn xuống thấy vườn lại càng kỳ vĩ. Vườn kỳ vĩ không phải nhờ cây cối mà nhờ những bức tường đá chạy dài song song với bờ biển và vào thật sâu trong đảo. Thì ra các bức tường đá bề thế này được xây dựng từ thế kỷ XV nhằm ngăn gió và sự xâm lấn của nước biển. Không chỉ thế, Pico – thủ phủ rượu nho của Azores còn có nhiều hầm rượu, nhà thờ, hải cảng, những ngôi làng và dinh thự màu sắc.
Một điều đặc biệt khác ở Azores là tất cả các đảo lớn nhỏ đều có sự hấp dẫn riêng. Flores, một trong hai đảo nhỏ nhất thường được ví với công viên Jurassic Park (trong loạt phim viễn tưởng Jurassic Park lừng danh) bởi vẻ đa dạng và hoang dã. Flores có phong cảnh đẹp nhất quần đảo. Thiên nhiên tại đây hội tụ đủ cung bậc, từ những thác nước ầm ầm đổ xuống vách đá nhiều tầng nhọn hoắt, các thung lũng sâu hút mịt mờ đến những hồ nước lãng mạn trên miệng núi lửa cùng hệ thống hang động huyền bí. Dọc các lối đi khúc khuỷu, hoa dại nhiều chủng loại bừng nở sặc sỡ quanh năm.
Trekking xuyên đảo Flores khiến ai nấy ê ẩm, nhưng mọi mệt mỏi gần như tan biến khi đoàn ghé Vila Nova, ngôi làng duy nhất trên đảo. Làng chỉ có gần trăm nóc nhà, có lẽ vì vậy mà người dân rất mến khách. Với ngân sách không dư dả lắm, tại đây chúng tôi vẫn được ăn bữa hải sản thịnh soạn, nào là xúp cá tươi, bạch tuộc nướng, mực nhúng xốt địa phương, trái cây mới hái ngọt lịm… Nhờ bữa trưa chất lượng mà đoàn đủ sức chinh phục São Jorge ngay sau đó. Giữa những dãy núi trùng điệp trên đảo, São Jorge vừa thách thức, vừa quyến rũ dân mê trekking bởi quanh năm suốt tháng, ngay cả vào giữa trưa thì một bên sườn núi vẫn luôn bị màn sương mù dày đặc bao phủ. Nhìn từ xa, São Jorge kỳ ảo, nửa hư nửa thực, cứ như thuộc về một hành tinh khác.
Khi quay trở lại São Miguel để về với đất liền, chúng tôi vẫn còn đủ thời gian để chiêm ngưỡng một số kiến trúc nổi tiếng của đảo. Đầu tiên là cổng Portas da Cidade tuổi đời hơn 300 năm ngay bên bờ biển. Kiến trúc này rất bề thế, được sơn phối hai màu đen trắng. Sân nền của cổng được lát bằng đá hai màu trắng xám, lót theo hình họa tiết cổ theo phong cách nghệ thuật địa phương. Nhìn từ trên cao, công trình này tạo hiệu ứng thị giác đặc biệt. Phía sau cổng có những lâu đài cổ uy nghi như Bras Fortress Sao hoặc Saint Blaise. Từ tháp canh trong lâu đài, du khách có thể nhìn bao quát thành phố Ponta Delgada phía xa và các ngọn pháo đài khổng lồ hướng ra biển. Ngày nay, Azores vẫn là một căn cứ hải quân quan trọng của Bồ Đào Nha, giá vào cổng tham quan các lâu đài này tầm 3 euro, mở cửa từ thứ Ba đến thứ Bảy hằng tuần…
