Cao lầu từ lâu đã được nhắc đến như món ăn đặc sản và tiêu biểu góp phần làm nên cái hồn ẩm thực còn đọng lại nét xưa cũ của phố Hội. Năm 2014, tạp chí Mỹ Huffington Post khen ngợi món cao lầu ở Hội An là “kho tàng ẩm thực vĩ đại nhất của Việt Nam”.
Từ thế kỷ XVII, cao lầu đã xuất hiện ở Hội An. Cao lầu không phải là một món bún hay món phở được chan với nước dùng. Món ăn này được xem là một món trộn, chỉ xuất hiện ở Hội An, Đà Nẵng và Huế. Nhiều người không quen ăn thường cho rằng cao lầu có vị giống mì Quảng, tuy nhiên, chế biến cao lầu là cả một quá trình chăm chút và tinh tế hơn rất nhiều.
Để sợi mì được vàng và ngon, người ta phải dùng loại tro nấu từ cù lao Chàm ngâm gạo thì mới tạo được độ giòn, dẻo khô đặc trưng. Nước xay gạo phải là nước giếng Bá Lễ, một giếng nước rất nổi tiếng về độ không phèn, nước mát lạnh. Để điểm thêm cho món ăn, người ta cũng thường thêm một ít da heo hoặc cao lầu khô thái vuông đã chiên giòn.
Đặc biệt, nguyên liệu làm nên vị ngon của món cao lầu chính là món thịt xíu ngon tuyệt. Để làm thịt xíu người ta chọn thịt đùi heo nạc, ướp gia vị và ngũ vị hương để lâu cho đủ ngấm, rồi chiên vàng hai mặt trên lửa nhỏ, sau đó đổ nước ướp thịt vào sên cho đến khi miếng thịt thấm, nhưng nước vẫn không cạn hẳn. Nước thịt xíu được dùng làm nước xốt cho tô cao lầu. Ngoài ra để cho món cao lầu thêm hương vị thơm người ta còn thêm đậu phộng rang giã nhỏ.
Khi ăn, cho một ít cao lầu đã luộc vào tô, cắt thịt xíu xếp lên, rưới một chút nước thịt xíu, đậu phộng giã nhỏ, kèm với rau cải con, giá trụng, rau thơm, rau quế… Đặc biệt là miếng cao lầu khô được cắt thành hình vuông và chiên giòn. Vị giòn rụm của miếng cao lầu chiên khiến cho tô cao lầu trở nên vô cùng cuốn hút.
Cao lầu được bán rất phổ biến tại phố cổ. Bạn có thể tìm thấy món ăn này tại mọi ngõ ngách của Hội An, từ những nhà hàng sang trọng, những quán ăn nhỏ cho đến một gánh hàng trong đêm. Mỗi bát cao lầu có giá từ 10.000-20.000 đồng, tùy vào địa điểm mà bạn lựa chọn.
Ngày nay, cao lầu Hội An đã có mặt tại nhiều vùng đất trên toàn thế giới như Sài Gòn, Đà Nẵng hay xa hơn là Anh, Pháp… Tuy nhiên, ai cũng cho rằng, cao lầu chỉ ngon nhất khi ăn ở Hội An. Bởi chỉ có ở Hội An thì cao lầu mới có đủ hương sắc của một món ăn miền Trung tinh tế và cổ vị, khiến thực khách ăn một lần mà nhớ mãi không quên.
