Người dân ở Quảng Ngãi nhắc đến món ăn đặc sản cá tào lao như niềm tự hào. Với nhiều người cá tào lao còn quá xa lạ bởi tên gọi, hình thù không bắt mắt nhưng chúng lại là nguyên liệu để làm nên món ăn ngon nức tiếng của tỉnh miền Trung này.
Cá tào lao là một đặc sản quý của vùng biển miền Trung, tập trung ở vùng biển các tỉnh từ Đà Nẵng đến Ninh Thuận. Nhiều con có chiều dài cả mét, nặng hơn 1kg. Theo ngư dân vùng Sa Huỳnh, Quảng Ngãi, chúng xuất hiện từ tháng 3 đến tháng 9 Âm lịch, nhiều nhất là vào tháng 6 Âm lịch, là thời điểm cá tào lao tập trung thành đàn đi kiếm ăn ở khu vực nhiều san hô.
Với giá trị dinh dưỡng cao, thịt cá giàu canxi, chất béo, chất đạm, vitamin, kali nên người dân ở Sa Huỳnh coi đây là món ăn vô cùng quý giá để mang ra đãi khách. Thịt cá ngọt, béo, dai, thơm lừng, có thể chế biến thành những món như nướng muối ớt, nướng sa tế, nấu lẩu, chiên giòn, làm gỏi…, trong đó món nướng được nhiều người ưa chuộng vì vừa ngon lại dễ chế biến.
Để chế biến được món cá tào lao nướng, cá mua về cắt bỏ đầu, xẻ đường dài dưới bụng móc phần ruột ra ngoài, rửa sạch, để thật ráo nước. Với cá lớn có thể cắt thành nhiều khúc, ướp các gia vị như nghệ, hành, tiêu, ớt, tỏi, mắm hoặc muối, đảo đều cho cá thấm gia vị trong khoảng thời gian từ 15 đến 30 phút.
Sau đó, cho cá lên vỉ đặt trên bếp than hồng nướng lửa nhỏ, phết lên cá một lớp dầu hoặc mỡ để cá không bị khô và có mùi thơm, béo ngậy. Chỉ một loáng là mùi thơm của cá lan tỏa khiến ai cũng thấy thòm thèm. Người sành ăn thường ăn cá tào lao nướng cuốn bánh tráng rau sống hoặc lá cải xanh chấm với muối sống giã ớt hoặc nước mắm ngon.
Với nhiều người cá tào lao còn quá xa lạ. Thân hình dài như cái ống, mình tròn như lươn, da màu hồng đỏ hoặc đen. Cá chỉ có một trục xương sống ở giữa, thịt bọc xung quanh.
Vì ngày một khan hiếm nên giá thành của loại cá này cũng ngày một tăng cao. Loại lớn hơn 1kg/con có giá bán tại bến là 250.000-260.000 đồng/kg; loại nhỏ dưới 1kg/con có giá từ 180.000-200.000 đồng/kg.
